Þriðji fasi gossins í Eyjafjallajökli stóð frá 5. til 17. maí og einkenndist af aukinni gosvirkni og öskuframleiðslu. Ný kviku innskot áttu sér þá stað sem blönduðust við eldri kísil ríkari kviku, en við það breyttist samsetningu kvikunnar í gosinu og fór gosið úr því að vera Strombólískt yfir í að vera Vúlkanskt. Vúlkönsk gos eru nokkuð kröftug sprengigos og er kvikan í slíkum gosum yfirleitt ísúr. Efsti hluti hraunsins í gosrásinni getur kólnað og myndað tappa, en undir honum vex þrýstingurinn þangað til að tappinn gefur sig. Við það verður sprenging sem þeytir gjósku og gasi upp frá gosstöðinni með miklum hvelli. Sprengingar geta orðið með nokkurra sekúndu millibili og allt upp í nokkrar klukkustundir. Gosmökkurinn í þessum fasa fór upp í allt að 9 km hæð, en var yfirleitt í um 6-7 km hæð. Mikil framleiðsla á fínni ösku sem litaði gosmökkinn gráan. Áætlað er að gjóskuframleiðslan í þessum fasa hafi verið um 150-200 tonn á sekúndu, en hafi farið hæðst upp í 400 tonn á sekúndu, og hraun hætti að renna. Krafturinn í gosinu var nokkuð óstöðugur í þessum fasa en virknin byrjaði smám saman að minnka eftir 11 maí og eftir 18 maí fór verulega að draga úr virkninni. Markar það upphaf fjórða og síðasta fasans.

Fínkornótt móberg, eða móbergstúff, myndast í eldgosum þar sem kvika snöggkólnar vegna snertingar við vatn og tætist í sundur og myndar glerkennda gjósku. Gjóskan, sem er oft fínkornótt og dökk (aska), sest til og límist síðan saman og myndar fínkornótt móberg.

Móbergsmyndunin á Íslandi er það móberg sem myndast hefur vegna eldgosa undir jöklum eða í sjó á síðari hluta ísaldar, eða fyrir 0,78-0,01 milljónum ára. Flatarmál mynduninnar er um 11.200 km² og er að finna á öllum núverandi virkum gosbeltum landsins. Í móbergsmynduninni er ekki eingöngu að finna móberg, þar sem grunneiningar myndunarinnar eru einnig bólstraberg, innskot og hraunþekjur. Þá eru móbergshryggir og móbergsstapar algengir í mynduninni og má sjá mörg dæmi af þeim innan Kötlu jarðvangs. Þar má m.a. oft finna mismunandi jarðlög móbergsmyndunarinnar, t.d. kubbaberg, stuðlaberg, móberg og brotaberg (þursaberg). Jarðlögin geta öll myndast í sama gosinu, en við mismunandi aðstæður í gosinu sjálfu.

Móbergið myndast þegar kvika snöggkælist við gos undir jökli eða í sjó, en þá tvístrast kvikan og myndar gosösku í staðin fyrir hraun. Gosaskan sest síðan til í kringum gosopið og nefnist þá túff. Túffið ummyndast fljótlega þannig að það límist saman og myndar berg, sem er þá kallað móberg. Brotabergið myndast við sömu aðstæður, en þegar tvístrun kvikunnar er ekki eins öflug þannig að hraunbrot setjast með í öskunni. Kubbaberg verður til við hraða kólnun á hrauni, hrauni sem gæti bæði verið í innskoti í móberginu eða í hraunflæði þegar vatn nær ekki lengur að komast að gosopinu. Stuðlabergið myndast við sömu aðstæður en við hægari kólnun en við myndun kubbabergs, en oft má sjá stuðlaberg annað hvort fyrir neðan eða ofan á kubbabergi.